Wanneer het weer het toelaat begint de drang om te gaan schaatsen bij veel Nederlanders te kriebelen, dat of het zijn de gebreide sokken van oma. Hoewel we in Nederland dan misschien niet zoveel schaatsen als werd verondersteld door NBC-presentatrice Katie Couric, blijkt elke vorstperiode voor massale trek het ijs op te zorgen. En als je gaat schaatsen, dan kunnen koek en zopie natuurlijk niet ontbreken! Waar vroeger de marktkramen nog op het ijs stonden – de wetgeving voorzag in regelingen voor land en water, maar niet voor ijs – moet je tegenwoordig zelf je eten en drinken meenemen. Gelukkig zijn daar enorm goede thermosflessen voor, zodat je warme drank ook lekker lang warm blijft en je goed beslagen ten ijs komt.
Op het ijs is niets lekkerder dan nog zelfgebakken gevulde koeken, meegenomen in stevige trommel van Rosti Mepal. Wij bakken de gevulde koeken het liefst van Cees Holtkamp, dé banketbakker van Amsterdam. Dus haal de schaatsen maar van uit het vet.
Gevulde koeken (12 stuks)
Harde Wenerdeeg* recept onder blog
300 gr Amandelspijs* recept onder blog
2 à 3 eieren
1 ei
1 eidooier
60 blanke amandelen
Verwarm de oven voor op 210 °C.
Bereiding
Rol het harde Wenerdeeg uit tot 2 mm dik. Steek er 24 plakken uit van 10 cm doorsnede. Leg 12 plakken op een bakplaat, ingevet of bekleed met bakpapier. Meng de amandelspijs in een schaal met zoveel losgeklopt ei dat de spijs net spuitbaar is. Spuit bolletjes amandelspijs op de 12 plakjes deeg en dek ze af met de overige 12 plakjes. Druk de randjes rondom een beetje aan.
Meng het ei en de dooier en bestrijk de bovenkant van de koeken hiermee. Druk 5 amandelen per koek in de bovenkant. Bestrijk de koeken na een half uur nogmaals met ei en bak ze 10 à 15 minuten in de voorverwarmde oven.
Koek en zopie
Maar alleen op een gevulde koek kan je natuurlijk geen elfstedentocht rijden, en ook een paar rondjes op het ondergelopen weiland schreeuwt om een lekker drankje erbij. Het is tenslotte koek én zopie, niet koek óf zopie. De oorspronkelijke zopie was een kruidige, warme mengeling van bier, rum en eieren. Een andere variant die ook in het verleden veel gedronken werd langs de bevroren-waterkant was punch of slemp. Slemp is afgeleid van het woord slempen, of overdadig eten en drinken. Marianka Spanjaard tekende in haar boek Een lekkere Suster en andere heerlijkheden de recepten op die in één familie tussen 1774 en 1920 verzameld werden. Daarin staat onder meer dit heerlijke en hartverwarmende recept.
Slemp:
Trek thee van een halve theekop thee in 1½ liter melk. Laat 5 g kaneel apart trekken, evenals 5 g saffraan. Doe vervolgens de kaneel en saffraan in een doekje en hang dat in de ketel, doe er ook het saffraan- en het kaneelwater erbij. Dan de thee. Laat nog een kwartier doorkoken en roer er dan langzaam 4 eidooiers doorheen, zonder dat het schift.
Mee op weg
Als je de slemp in een thermosfles meeneemt, kan je die het lekkerst drinken uit stalen borrelglaasjes, dat drinkt toch lekkerder dan zo’n meegeleverd bekerdeksel. Na een paar uurtjes in toenemende mate te staan koukleumen op het ijs wordt het dan tijd om weer naar huis te gaan. Als je nu thuis lekker aan het bijkomen bent naast de open haard – of gewoon bij de radiator – staat er in de keuken een pannetje te pruttelen met, hoe kan het ook anders, erwtensoep. Het kookboek van de Amsterdamse Huishoudschool, geschreven door lerares C.J. Wannée, biedt een recept voor ouderwets lekkere erwtensoep.
Hollandse erwtensoep
400 g groene erwten
1 varkenspoot, gewassen
1-2 laurierbladeren
1-1½ afgestreken eetlepel zout
2 preien
1 kleine selderijknol
1 aardappel
300 g verse worst
1½ bosje bladselderij, gehakt
Peper
Bereiding
Week de gewassen groene erwten gedurende ten minste 12 uur in 2½ liter koud water. Breng de groene erwten in het weekwater met varkenspoot, laurierbladeren en zout aan de kook. Laat het geheel in een gesloten pan onder af en toe roeren 1½ uur zachtjes koken. Snij intussen de preien in ringen en de selderijknol in plakken. Schil de plakken knolselderij en de aardappel en snijd deze in blokjes.
Voeg preien, knolselderij en aardappel toe en kook het geheel onder af en toe roeren in 30 minuten in de soep gaar.
Laat de worst de laatste 20 minuten in de soep wellen. Neem varkenspoot, worst en laurierbladeren uit de soep.
Verwijder vellen en botten van de varkenspoot, snijd het vlees in kleine stukjes en de worst in plakjes.
Roer vlees, worst en bladselderij door de soep en breng op smaak met zout en peper.
Na het schaatsen weer opwarmen
En het allerlekkerst is het natuurlijk om zo’n kop dampende soep met een plak roggebrood met katenspek te eten. Mocht het je allemaal wat te erwtig of te vlezig worden, kan je natuurlijk ook heerlijk de raclette aanzetten en genieten van heerlijke raclette. Mijn favoriete versie is met een warmtelamp, waarbij je een halve of een kwart kaas op de houder prikt en steeds een laag onder de lamp smelt. Met een raclettemes haal je de smeuiige gesmolten kaas weg en doe je dat over gestoomde of gebakken groenten of aardappelen. Natuurlijk kan je net zo goed een tafelraclette gebruiken, waarbij je de kaas en de groente tegelijk smelt in een pannetje. Zo komen we de winteravonden wel door! Op dat moment nagenieten met een gezonde blos achter een warme kom soep of een volle en rijke raclette maakt de winterkou meer dan goed. Heb jij de worst al ingeslagen en de schaatsen al uit het vet gehaald?
Harde Wenerdeeg:
100 gr witte basterdsuiker
200 gr zachte boter
½ ei
1 tl geraspte citroenschil
Mespunt zout
6 gr bakpoeder
300 gr Zeeuwse bloem
Meng basterdsuiker, boter, ei, citroenrasp en zout. Meng vervolgens het bakpoeder en de Zeeuwse bloem erdoor. Wikkel het deeg in plasticfolie en laat het minstens 1 uur in de koelkast rusten. Rol het deeg voor gebruik uit tot de gewenste dikte.
Amandelspijs:
500 gr blanke amandelen (geen amandelschaafsel)
Geraspte schil van ½ citroen
500 gr suiker
1 à 2 eieren
Doe de amandelen, citroenschil en suiker in een keukenmachine en draai ze tot een grof mengsel. Klop het ei los en giet dit er geleidelijk bij (de hoeveelheid ei die nodig is kan wisselen). Blijf malen tot het een kneedbare massa is, waarin nog minieme stukjes amandel te proeven zijn. Laat het mengsel minstens vier dagen in de koelkast staan om de smaken goed op elkaar te laten inwerken.
Leave a reply