Mogelijk is het je weleens gebeurd: je bent je bestek uit de vaatwasser aan het halen en merkt dat er kleine oranjebruine plekjes op je tafelmessen zitten. Balen, en dat terwijl het roestvrij staal zou moeten zijn toch? Wat zijn de plekjes precies en wat kan je er aan doen?

De bruine plekjes, of de oranje waas over je bestek, worden ook wel vliegroest genoemd. Dat klinkt als een wonderlijke benaming, maar het ligt dichter bij de waarheid dan je zou verwachten. Wanneer er in je vaatwasmachine naast je bestek andere ijzerhoudende voorwerpen liggen die zijn gaan corroderen (roesten), dan kunnen er roestdeeltjes loskomen en door het spoelende water door de machine verspreid worden.

What’s in a name?

Als er roestdeeltjes op je roestvrijstalen bestek terechtkomen dan kunnen ze zich daar aan hechten. Roestvrij staal klinkt alsof het niet kan roesten, maar roestwerend zou een betere benaming zijn. Elke metaallegering waar ijzer in zit kan in potentie roesten, dus ook roestwerend staal. Met name de messen zijn er gevoelig voor. Dat komt omdat voor messen een hardere staallegering wordt gebruikt, waardoor de messen beter scherp blijven. Een nadeel daarvan is dat ze minder roestbestendig zijn. Wanneer je het bestek na het eten niet gelijk afspoelt kunnen de zuren uit het eten het bestek roestgevoeliger maken. Dat neemt niet weg dat je roestvrijstalen bestek van zichzelf niet snel zal roesten.

Vaatwasser of handafwas

Voorkomen is beter dan genezen, zeker als het om het roesten van je bestek gaat. Sommige voorwerpen, zoals gietijzeren pannen, zijn gemaakt van een roestgevoelig materiaal. Wanneer je die in de vaatwasser doet kunnen ze gemakkelijk gaan roesten. Dat proces wordt versneld door de vaatwasser ’s nachts te laten draaien. Als je niet gelijk de spullen uit de vaatwasser haalt en afdroogt, dan blijft de vaatwasser nog lang warm en nat, perfecte omstandigheden voor roest. Daar komt bij dat de emaillelaag dof kan uitslaan van het vaatwasmiddel, waardoor het mooie wel van je pan af gaat. Kortom: van een handafwas blijven zowel je gietijzeren pan als je bestek mooier.

Roestvrij roestvrij staal

Leuk en aardig, het voorkomen van vliegroest, maar als je het al hebt dan moet je ook wat. Zorg ervoor dat je eerst je bestek goed schoonmaakt. Daar zijn verschillende huis-, tuin- en keukentrucjes voor, vaak op basis van een mild zuur. Ga daarmee behoedzaam te werk, want lange blootstelling aan zuur kan je bestek ook verder laten roesten. Boen daarna met een kortharige borstel of de zachte kant van een spons de roest van het bestek en spoel daarna goed af met water. Gebruik dus niet de ruwe kant van een schuurspons en al helemaal geen stalen pannensponzen; die kunnen krasjes op je bestek maken waardoor de vliegroest een volgende keer nog gemakkelijker vat op je bestek krijgt.

Om alle artikelen die je in de vaatwasser doet beter te behouden, kan je het best je vaatwasser vroeg op de avond draaien. Op die manier kan je nog voor je gaat slapen, wanneer de machine klaar is de deur wijd open zetten zodat alle spullen aan de lucht kunnen drogen. Zo kan je de volgende ochtend de gedroogde vaat uit je machine halen en heb je een zo klein mogelijke kans op roest, droog eventuele laatste restjes nog met een mooie droogdoek voor een extra glanzend resultaat!